Огоонус Цогтын энэ ном нь 2010. 12. 28-ны өдөр, Японы нэртэй зохиолч Шибарёо Таруугийн дурсгалын Хүрээлэнгээс олгодог “Шибарёо Таруугийн 14-р шагнал”-ыг хүртсэн юм.

ОРШЛЫН ОРОНД

Дундад улс бол аугаа их шуурга юм. Төрт ёсны таван мянган жилийн түүхэнд дөрвөн зуун үндэстнийг уусган нэгтгэжээ. XX зуунд болж өнгөрсөн соёлын их хувьсгал бол коммунист үзлээр дулдуйдсан аугаа их Дундад улсын мөнхийн мөрөөдлийн биелэл байлаа.

Энэ хувьсгалын үр дүнд Өвөр монгол, Төвд, Уйгар өвөрт нь оров. Мэдээж хэрэг тэдний дараагийн бай бол Монгол юм.

Хятадын соёлын их хувьсгалын тухай өмнөд мужуудад бараг мэдэгдэлгүй өнгөрсөн байдаг. Нэгэнт хятад гэдэг ганцхан овогтой болсон хүмүүст нэмж соёлжих шаардлага байсангүй. Гадаадын олон хэл дээр бичигдсэн соёлын хувьсгалын тухай ном, судалгааны бүтээлүүдэд Төвөд, Монгол, Уйгар үндэстний эсрэг хийсэн “хүйс тэмтрэл” гэж үзэхээсээ илүү коммунизмын шуурга байсан мэтээр дүгнэх нь элбэг. Гэвч бодит байдал бол өөр байсныг амьд гэрч нарын ярианаас харж болно.

Өвөр монголын Ордос бол соёлын хувьсгалд хамгийн бага нэрвэгдсэн газар юм. Бусад монгол үндэстнүүд амьдардаг бүс нутгууд үүнээс илүү гашуун зовлон амсжээ. Хэдийгээр соёлын хувьсгалын тухай энэ мэт номуудыг уншихад маш хэцүү, өр өвдөм, нулимс цийлгэнэмээр санагддаг боловч бид энэ түүхийг мартахгүйн тулд ийнхүү хэвлэхээр шийдсэн билээ. Өнөөгийн монголын нийгэмд ч энэхүү соёлын хувьсгалын сүүдэр туссаар байгааг бид анзаарахгүй байна. Мөн бид удахгүй энэ хувьсгалын гашуун зовлонг өөрсдийн биеэрээ ч мэдрэхийг үгүй гэх газаргүй.

Бүү март! Мартвал сөнөнө!

Г. Ням-Очир

ГУТГААР ХЭСЭГ: УГ ҮНДЭСЭЭСЭЭ УЛААН ЯНЬ˗АНИЙН БҮЛЭГ
ДОЛООДУГААР БҮЛЭГ: “Монгол хүнийг хороож, Монгол угсаатны сэтгэлийг булаана.”
1. Оройн наранд гялбах хатан хаан
2. “Цөлөөс туссан Солонго” ˗ыг дэмжсэн язгууртан
3. “Ардчилсан эрс шинэчлэлийг дэмжигч” ахан дүүс
4. Юн Ши Пү˗гийн коммунист үзэлтэн
5. Коммунист намын зэвсэг болсон хар тамхи
6. Ашиггүй гэрээ хэлэлцээрийн дагуу хийсэн “Шударга үйл”
7. Коммунист намын ёс жудаггүй гишүүдийн шившигт үйлдэл
8. Тайвань явах тийз
9. “Ардын намын эмэгтэй тагнуулчтай” бүжиглэсэн “Ардчилсан сэхээтэн”
10. “Монгол хүний амийг хороож, Монголчуудын сэтгэлийг эргүүлнэ.”
11. Хайр сэтгэл ба коммунист үзлийн дунд
12. “Ян˗ан бүлгийн” мандан бадрал ба уруудан доройтол
13. Азаар шоронд хоригдов
14. “Улаанхүүгийн хүүгийн эхнэр” болсон нь
15. Нас барсан ахынх нь сэтгэл дүүгийнх нь зүрхэнд дахин сэргэлээ
16. Үе мөчийг нь мулталж, гахайн тэжээл өгдөг байжээ
17. Жижиг үндэстэнд хууль үйлчлэхгүй
НАЙМДУГААР БҮЛЭГ: “Монголчуудыг алан хядсан нь зөв байсан”
1. Монгол хүний харсан Шааньси мужийн хойд хэсгийн хувьсгалын өлгий нутаг
2. Янь˗анд өмдөө шувтлуулж байсан жижиг үндэстэн
3. “Янь˗ан бүлэг” ба “Япон илд зүүсэн этгээдүүд”
4. Цин Тао˗гийн хуралдаан дээр дайсагналцсан Жоу Ин Лай
5. “Жинжоуг зээлэх төлөвлөгөө”˗г дэмжсэн “Алсын хараатай бодлого”
6. Нууц хуйвалдааны ХОЛИГЧ МАШИН
7. Байр нь өөрчлөгдсөн “Япон илд зүүсэн этгээдүүд”
8. “Янь˗ан бүлгийнхэнд” зориулан бэлтгэсэн занга
10. Эрүү шүүлтээр ам нээсэн “Бусдыгаа илчлэгч”
11. Найдлага төрүүлсэн “Үндэстнийг бутаргах үзэлтний төрийн эргэлт”
12. Харгислалын талбар болон хувирсан Өвөр Монгол
13. Албадан хорих байрны “Таншань дахь Мао Зэдуны зүүний үзлийн сургалт”
14. “Монгол хүмүүсийг хоморголон устгасан нь зөв байсан”
15. Монгол руу зугтаж алга болсон Лин Бяотай хэрэг холбогдсон нь
16. Их алан хядлагын тооцоо
ЕСДҮГЭЭР БҮЛЭГ: “Монгол хүн хэчнээн үхсэн ч булах газар хангалттай байна”
1. Хятад хүн л бичиж чадах өнгөрсөн үе
2. “Коммунист нам бол ард түмний авралын од”
3. “Коммунист нам байгаагүй бол Шинэ Хятад улс гэж байхгүй”
4. Эзлэн түрэмгийлэгч “Эгэл ард” болов.
5. Хан үндэстний эгэл ардыг аврагч
6. Ган гачигтай цагаар хүн малыг туйлдуулсан хятад удирдлагууд
7. “Эсэргүүцсэн сэтгэл нь” үе үе илрэн харагдах болсон нарийн бичгийн дарга
8. “Ян˗ан бүлэг” ба “Япон илд зүүсэн этгээд”˗ийн дунд
9. Танхай пролетариудын хардлага
10. Алж устгах нь хятад хүн
11. Үндэстний түүхэн замнал, хувь хүний хийж байсан ажлаас гаргаж ирсэн “Гэмт хэрэг”
12. КН˗ын хятад гишүүдийн зохион байгуулалттай хүчирхийлэл
13. Монгол хүн хэчнээн үхсэн ч булах газар хангалттай байна
14. “ХКН түүнийг хэзээ ч мартахгүй”
ДӨТГӨӨР ХЭСЭГ: ТУГИЙН ЭМГЭНЭЛТ ТҮҮХ – ЖИЖИГХЭН НЭГДЭЛД БОЛСОН ТОМ АЛЛАГА
АРАВДУГААР БҮЛЭГ: “Соёл иргэншилт хүмүүс”˗ийн бүтээсэн цаазын тавцан
1. Тайлагдашгүй оньсого мэт алан хядлага
2. Өндөр мэдлэг, соёлтой Туг нутгийнхан
3. “Дагуул гаригийг чөлөөлсөн” Яруу найрагч дарга
4. Эхийн хэвлийд байгаа хүүхэд ч үндэстнийг бутаргах үзэлтэн болсон
5. Овоо хараанд нь бүрэн орсон Туг нутаг
6. КН˗ын хараанд орсон “тэрс үзэлтэн”
7. Ардын чөлөөлөх армийг горьдон хүлээх “Сульдаа хурга”
8. Жинжигийн 355˗р корпусын цэргүүд хүрч ирсэн нь
9. Ардын чөлөөлөх армийн хүн төрөлхтний эсрэг хийсэн гэмт хэрэг
10. Сэмчигийн гэр бүлийнхний үүрсэн зовлон
11. Хулганаас ч хямдхан монгол хүний амь
12. “Олон Монгол хүн үхэх тусмаа бидэнд сайн”
13. Долоон настай үндэстнийг бутаргах үзэлтнүүд
14. “Аугаа жолоодогч”˗ийн цэргүүдийн авч ирсэн Фашизм
15. Агуу аллагын талбар, мөн одоог хүртэл үргэлжлэх дарамт шахалт
АРВАН НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ: “Хятад улсын нутаг дэвсгэрт монгол хүний амь нас шиг хямд зүйл үгүй”
1. Хоморголон устгах үйл ажиллагааны бай бологсод
2. Хан үндэстний эсэргүүцэл гаргах утга учир
3. “Хан үндэстэн иргэдийн үйлдсэн гэмт хэрэг”
4. Бяцхан охины хувьд ойлгосон “үхэл”˗ийн тухай ойлголт
5. Гашуун зовлонгийн нэрмээс болсон хан үндэстний доромжлол
6. “Япон сэлэмт Монгол”˗ын өргөмөл охин
7. Хувьсгалчдын дүгнэлтээс үндэслэн үхлийг тогтоох шинжилгээний үр дүн
8. “Төр засаг, ард түмний төлөөх” аллага
АРВАН ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ: “Монгол хүн хорогдвол гол хоол хүнс хэмнэгдэнэ”
1. Бүтээн байгуулалт хийгдсэн Социализмын үлгэр дуурайлал
2. Монголчуудын эсрэг Хятадын эсэргүүцлийн бүлэг
3. Хятад толгойлогчийн “Улаан хуй салхи”
4. Ачийг бачаар хариулсан “Агуу хятад үндэстэн”
6. Онилогдсон “Могойн зүрх”
7. “Монгол хүн хорогдвол хоол хүнс хэмнэгдэнэ”
8. Ардын чөлөөлөх арми нутгийг орхин явсан нь
9. “Өвөр Монголын ардын хувьсгалын гишүүдийг устгах хөдөлгөөн нь зөв”
ТӨГСГӨЛИЙН БҮЛЭГ: Хэлмэгдсэн ч, тэр нь Монгол хүн байх ёстой
1. Жинхэнэ алуурчныг зугтаалгахын төлөөх “Шударга шүүх”
2. “Хуурамч баталгааг” шүүх
3. “Өр зөөлөн ээж шиг коммунист намын Мао Зэдун”˗ыг магтан дуулсан зохиолч
4. Улс төрийг сонирхохоо больж зохиолч болсон нь
5. “Хуурамч Манж улс”˗ийн туршлагаа хэсэгчлэн зарсан нь
6. Тал нутагт сүндэрлэх “Улаан Багана”
7. Хятад хүнийг элгэмсгээр тэвэрсэн “Улаан зам”
8. “Хуучин зам”˗аар замнагчдыг буруушаах нь
9. Засгийн газрын бүх нийтийн амгалан тайван байдал хариуцсан хорооны маш чухал бичиг баримт ил болсон нь
10. Сонгогдсон өргөл барьц
11. Боолын боол гарал
ДҮГНЭЛТ: Хоморголон устгадаг Хятадын соёлын их хувьсгал
1. “Монгол бол Чайнагийн (Хятад) нэг хэсэг биш”
2. Хувааж, улс ардаа төвхнүүлсэн Монгол хүн
3. Аллагын газар нь “Соёлт хүн”˗ий хүчээр “чөлөөлөгдсөн нь”
4. Соёлын их хувьсгал төр улсаа төвхнүүлэх арга нь үргэлжлэх хятад улс
5. Хятадын одоогийн байдал “Соёлын хувьсгалын дараах түүх”
6. Дахин дахин сэнхрүүлэхээс өөр арга үгүй
7. “Нохой” болон эсэргүүцэгчдийн бүлгэмийнхнийг шүүсэн нь
8. Энэхүү соёлын их хувьсгалыг өөр бусад орны байр сууринаас харж үзье л дээ
9. Европ Америкт тулгуурлан хийгдсэн бусад судалгаа
10. Мөсөн уулын нэг булан ба дахин гарч болзошгүй аллагын аюул
ТӨГСГӨЛ: Олимпын жил “Соёлын их хувьсгал”
1. Улаан хамгаалагчид болон “Фүнчин” гэгдэх Хятадууд Японд хувьсгал түгээсэн нь
2. “Урван тэрслэгч” ба “Эх оронч үзэл” мөн үндэстний асуудлууд
3. Үндэстнүүдийн асуудал бол олон улсын асуудал
2017 оны хэвлэлийн Хэвлэн нийтлэлийн мэдээлэл: