Зохиолч: М. Шолохов
Орчуулагч: С. Бадраа
Ангилал: Оросын уран зохиол
Хэвлэлийн газар: УЛСЫН ХЭВЛЭЛИЙН ХЭРЭГ ЭРХЛЭХ ХОРОО
Өвлийн адаг сар...
Тасхийм хүйтэн, газар дэлхийг атируулан шахмуй. Цан хүүрэг болсон жаварт манан дотроос наран мандмуй. Цас шуурсан газар шөнөдөө тас няс хагарч хээр талын дунд орших довцог толгой, хөгширч хэтэрчихсэн тарвас шиг тахир тахир цав гармуй. Гацааны цаана намар хагалсан газрын тэнд хунгарласан цасан дун цагаан тул, нүдэн гялбамуй. Голын эргийн улиас модон цөм мөнгөн цагаан чимэг зүүж, өглөөгүүр айлын яндангийн улбар ягаан утаа өндөр гоолиг мод шиг эгц дээш суунагламуй. Энэ хүйтэнд харин тарианы үтрэм дэх улаан буудайн сүрлээс нартай сайхан найман сарын амьсгал, халуун салхины үнэр, зуны тэнгэрийн байдлыг санагдуулагч сайхан үнэр анхилмуй.
Малын хүйтэн хашаанд үнээ шар өглөө болтол чичрэн холхиж, өглөө болоход мал тэжээх тэвшинд хамар хатгах юмгүй хоосон болсон байдаг амуй. Өвөл төллөсөн хурга ишгийг гадаа хашаанд байлгах аргагүй үүрийн шөнөөр нойрмог хүүхнүүд хормойлж гаргаад эхэд нь хөхүүлж цогийн үнэртэй дулаан пүнзэнд дахин оруулж ирэхэд нь ишигний үнгэгдсэн буржгар үснээс, хүйтэн агаар, янз бүрийн өвс ногоо, ямааны сүүний эерэг аятайхан үнэр үнэртэх амуй. Хөр доорх талст цагаахан цасан, шир шархийсэн ширхэгтэй давс шиг амуй. Шөнө дундын үед, амьд амьтан цөм энэ дэлхийг орхин одсон юм шиг нам гүм, цэлмэг, жаварт огторгуйд түг түмэн од зайгүй түгэн жирвэлзэхээс өөр хөдлөх юм огт үгүй. Хээр талын гүнд хөндөөгүй цасан дээгүүр чоно явж өнгөрөөд, цасан дээр чонын ул тавгийн мөр үлдэлгүй, хааяа энд тэнд мөстсөн цас хумсаараа маажиж орхисон газар сувдын хэлхээ шиг мөр үлдэж хоцордог амуй.
Шөнийн цагт, унагатай гүүний хар пүүсүү шиг дэлэн чинэж аяархан янцгаахад орчин тойронд хэд хэдний газар дуулддаг амуй.
Өвлийн адаг сар аа...
Үүрийн үнэгэн харанхуйгаар анир чимээ огт үгүй.
Огторгуйн уудамд тэнгэрийн зүйдэл бүдэг бадаг болж ирж,
Айлын харанхуй цонхноос зуухны галын улбар туяа гармуй.
Голын хатуу хүр цасан дор хөндий мөс хан хан хонгиномуй.
Өвлийн адаг сар аа...